راز جوان ماندن پوست

جوان و شاداب نگاه داشتن پوست بهای زیادی دارد. تاکنون برخی از رازهای جلوگیری از پیر و چروک شدن پوست کشف شده است. مهمترین استراتژی‌ها در این جهت از این قرار است که در هر سنی بایستی برای حفاظت پوست مواد مناسب را بکار بگیریم. بهترین راه پیشگیری از پیر شدن پوست، حفاظت هر روزه آن از تابش اشعه زیانبار خورشید و مصرف نکردن دخانیات و دوری از فشارهای عصبی و روحی و تغذیه مناسب حاوی سبزی و میوه‌ها است.

برای پی بردن به راز جوان ماندن پوست خبرنگار گروه دانش و فناوری روزنامه خراسان با دکتر پروین منصوری متخصص پوست، مو، زیبایی ولیزر و استاد گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران مصاحبه‌ای انجام داده که در پی می‌آید:
پوست از ابتدا تا انتهای عمر یک فرد چه مراحلی را طی می‌کند و در این مراحل دارای چه خصوصیات و ویژگی‌هایی می‌باشد؟
پوست در دوره نوزادی بسیار نازک است به ویژه طبقه شاخی آن، به خاطر همین نازکی، عروق زیر سطح پوست کاملا" مشخص هستند و این مسئله باعث صورتی شدن رنگ پوست نوزاد می‌شود. فولیکول‌های مو دارای موهایی از نوع کرک می‌باشند بنابراین بسیار نازک و کمرنگ در سطح بدن دیده می‌شوند.
به مرور زمان ضخامت طبقه شاخی پوست بیشتر می‌شود و ضخامت کل پوست هم افزایش می‌یابد. وقتی پوست در مقابل عوامل محیطی از جمله اشعه ماوراءبنفش خورشید قرار می‌گیرد به مرور دچار تغییراتی می‌شود که نتیجه آن افزایش رنگ‌دانه در بعضی از قسمت‌های پوست به ویژه در افراد با پوست روشن می‌شود، که به آن کک و مک می‌گویند، علاوه بر این اشعه ماوراءبنفش خورشید به ویژه در کسانی که بدون هیچ محافظی خود را در معرض نور خورشید در ساحل دریا یا کوه قرار می‌دهند یا افرادی که از حمام آفتاب استفاده می‌کنند منجر به شکسته شدن رشته‌های پوست و در نتیجه بروز پیری زودرس پوست می‌شود که خود را از سنین 20سالگی نشان می‌دهد و بنابراین خیلی زودتر از پیری ناشی از سن، پوست پیر می‌شود. تماس با اشعه ماوراءبنفش منجر به بروز ضایعات پیش‌سرطان به صورت لکه‌های قهوه‌ای یا قرمز همراه با پوسته‌های ریز در سطح که در صورت لمس به صورت زبر احساس می‌شوند در افراد جوان و میانسال می‌شود که بعدا" در سنین بزرگسالی و پیری سرطان پوست را ایجاد می‌کنند. با افزایش سن ضخامت پوست در لایه سطحی کم می‌شود و یا به عبارتی لایه سطحی که اپیدرم می‌باشد آتروفی و نازک و قسمت میانی پوست ضخیم می‌شود و میزان رشته‌های پوست که قابلیت ارتجاع و قوام پوست را حفظ می‌کنند یعنی رشته‌های کلاژن و الاستیک یا کم و یا شکسته می‌شود و ساختمان غیرطبیعی پیدا می‌کند به همین علت است که پوست نمای صاف خود را از دست می‌دهد، چروک خورده و شل و آویزان می‌شود که به ویژه در ناحیه صورت و گردن که بیشتر در معرض عوامل محیطی قرار دارند مشخص‌تر است.
با توجه به این که کلاژن یکی از رشته‌هایی است که قابلیت ارتجاعی پوست را حفظ می‌کند و باعث شادابی پوست می‌شود، آیا در زمانی که این رشته‌ها دچار آسیب یا کاهش می ‌شوند می‌توان از کرم‌هایی استفاده کرد که در برچسب آنها نوشته شده حاوی کلاژن هستند و آیا استفاده از این کرم‌ها شادابی را به پوست برمی‌گرداند؟
کلاژن یک مولکول درشت است و باید در داخل لیپوزوم گذاشته شود تا بتواند به مرور از سطح پوست عبور کند. البته این که ما از بیرون بر سطح پوست کرم‌های حاوی کلاژن بمالیم و این کلاژن جذب شود و باعث افزایش قابلیت ارتجاعی پوست‌شود تا حدی بعید است ولی به هر حال این کرم‌ها چون معمولا" کرم‌های مرطوب‌کننده هم هستند مقداری آب را به پوست برمی‌گردانند. از طرف دیگر استفاده از تکنولوژی لیپوزوم هم گران تمام می‌شود ولی اگر کلاژن داخل لیپوزوم گذاشته شود شاید در صورت نفوذ به درون پوست و جذب آب توسط آنهان به پوست کمک کنند البته که به طور دائم بلکه به صورت موقت ظاهر پوست بهتر شود.
آیا توصیه شما این است که کرم‌ها و موادی که برای حفاظت از پوست به کار می‌رود و نه برای آرایش از سنین پایین مورد استفاده قرار گیرد یا نه؟
در سنین پایین معمولا" اگر پوست بیماری نداشته باشد بدن آن قدر آنتی‌اکسیدان دارد که پوست را سالم نگه دارد البته به شرطی که تغذیه فرد کافی و کامل باشد یعنی حاوی ویتامین‌ها، سبزیجات و پروتئین‌های کافی باشد.
از آن جایی که اثرات UV(اشعه ماوراءبنفش) در بدن تجمعی است یعنی از همان ابتدا که این اشعه توسط نور خورشید وارد بدن می‌شود از بین نمی‌رود و جمع می‌شود، زمینه‌ساز بعضی بیماری‌ها و سرطان پوست می‌گردد، بنابراین به جز کرم‌های ضدآفتاب و مرطوب‌کننده به ویژه برای کسانی که پوست‌های خشک دارند و یا دارای اگزمای توپیک هستند( چون در آنها طبقه شاخی پوست بدون دفاع شده و مانند یک کویر ترک خورده می‌شود که میکروب‌ها، عوامل شیمیایی و مواد محرک می‌توانند وارد شوند) استفاده از مواد دیگر توصیه نمی‌شود. یعنی افراد دارای تغذیه کافی و حاوی ویتامینDو کلسیم و فسفر فقط از کرم‌های ضدآفتاب و افراد دارای پوست خشک از کرم‌های مرطوب‌کننده مخصوصا" بلافاصله پس از استحمام و برای پوست بچه‌ها از کرم‌های مرطوب‌کننده بدون مواد معطر می‌توانند استفاده کنند.
نوجوانان هم اگر دارای پوست خشک هستند از کرم‌های مرطوب‌کننده به ویژه برای صورت استفاده کنند و اگر دارای پوست چرب هستند از کرم‌هایی که دارای پایه چرب نیستند استفاده کنند و حتی اگر می‌خواهند از مواد آرایشی استفاده کنند باید از موادی باشد که پایه و اساس آبی داشته باشد
چرا که استفاده از کرم‌های چرب در پوست‌های چرب می‌تواند باعث ایجاد جوش شود. در سنین میانسالی و بزرگسالی هم چون پوست آب خود را از دست می‌دهد وخشک می‌شود حتما" لازم است از ترکیباتی که رطوبت کافی را به پوست می‌رسانند و نیز ترکیباتی که کلاژن‌سازی و جوان‌سازی در پوست را تحریک می‌کنند مثل ترکیباتی که حاوی مشتقات خاصی از ویتامینAمثل رتینول، رتینالدئید و یا ترکیباتی که اسیدهایی مانند آلفاهیدروکسی اسید یا بتاهیدروکسی اسید را دارند یعنی همان ترکیباتی که در بسیاری از سبزیجات و میوه‌های طبیعی موجود هستند استفاده شود. چرا که این ترکیبات قابلیت حفظ رطوبت را داشته و محرک تکامل و تمایز سلولی و ساخت کلاژن در پوست هستند.
اسپری‌های معطر، عطرها و ادکلن‌ها چه تأثیری روی پوست دارند؟
موادمعطر در مواد آرایشی و بهداشتی یکی از شایع‌ترین عواملی هستند که در پوست ایجاد حساسیت می‌کنند این عطرها درمواد پاک‌کننده، صابون‌ها، مواد آرایشی و بهداشتی و بالاخره به صورت عطر و ادکلن و اسپری عرضه می‌شوند. زمینه اصلی بیشتر این عطرها گیاهی است و بعضی از آنها در مقابل نور ایجاد حساسیت و یا حتی آلرژی‌های تنفسی می‌کنند. بنابراین ترجیحا" اگر افراد از موادی که فاقد مواد معطر است به ویژه کسانی که زمینه آلرژی دارند یا در معرض تماس زیاد با آفتاب هستند استفاده کنند بهتر است یا در بخش‌هایی استفاده کنند که در معرض آفتاب نباشد. بعضی افراد ممکن است عطر را به کناره‌های دوطرف گردن یا روی صورت بزنند یا آقایان«افترشیو» معطر استفاده کنند و بعد به مکان‌های باز بروند یا رانندگی کنند که نتیجتا" چون در معرض نور قرار می‌گیرند واکنش‌های فتوشیمیایی ایجاد می‌شود و به مرور زمان عروق پوست گشاد شده و لکه‌های قهوه‌ای روی سطح پوست به وجود می‌آید. بنابراین ترجیحا" موادمعطر در کرم‌ها نباشد هر چند هزینه آنها بیشتر می‌شود ولی بهتر هستند.
یکی از عناصر اصلی شادابی پوست هورمون استروژن است و با توجه به این که در خانم‌ها ترشح این هورمون از سنین میانسالی و قبل از یائسگی شروع به کاهش می‌کند هورمون درمانی چه تاثیری بر پوست خواهد گذاشت و آیا اصولا" هورمون درمانی در این موارد توصیه می‌شود؟
مطالعاتی که بر روی ریزش موی مردان و درمان آن با استروژن موضعی کرده‌اند مطالعات قوی، محکم و مداومی نبوده است و این که چقدر از سطح پوست انسان جذب شوند زیاد معلوم نیست به هر حال ممکن است این‌ها مفید باشند. البته من نمی‌گویم کسانی که به این گونه کرم‌ها نیاز دارند استفاده نکنند اما این که تا چه اندازه موثر است، هنوز دقیقا" مشخص نیست.
به خانم‌ها به ویژه پس از سنین یائسگی توصیه می‌شود که علاوه بر استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده حاوی آلفا و بتا هیدروکسی اسید و ترکیبات ومشتقات ویتامین Aو ویتامین Cکه از سطح پوست قابلیت جذب دارد و در جوان‌سازی و روشن کردن پوست خیلی تاثیر دارد از استروژن‌های گیاهی یا به صورت گیاهی و یا به صورت دارو و قرص هم استفاده کنند تا عوارض ناشی از یائسگی را در این مورد کم کند.
بهترین راه پیشگیری از پیر شدن پوست، حفاظت هر روزه آن از تابش اشعه ماوراءبنفش خورشید، عدم مصرف دخانیات، دوری از فشارهای عصبی و روحی و تغذیه مناسب حاوی سبزیجات و میوه طبیعی است.
مواد معطر در صابون‌ها، مواد پاک‌کننده، مواد آرایشی و بهداشتی، عطر و ادکلن و اسپری‌ها از شایع‌ترین عوامل ایجاد حساسیت در پوست هستند
افترشیوهای معطر به مرور باعث گشادی عروق پوست و نتیجتا" ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی سطح پوست می‌گردد

¤ نویسنده:مریم

¤ نویسنده:مریم

^{با این تعریف مشخص است که لیپوساکشن برای افرادی که در نقاط خاصی از بدنشان، تراکم چربی دارند اما با این وجود، وزن‌شان خیلی بالاتر از حد طبیعی نیست مناسب است و به‌هیچ وجه، شیوه‌ مناسبی برای کاهش وزن نیست.}

^{قبل از جراحی‌}

^{اگر می‌خواهید لیپوساکشن شوید، باید از سلامت عمومی برخوردار باشید، یعنی مشکل قلبی و عروقی، دیابت و بیماری‌های سیستم ایمنی نداشته باشید. اگر سن شما هم بالا رفته و حالت ارتجاعی پوستتان کم شده باشد، لیپوساکشن برای شما مناسب نیست. مهم‌تر از همه لیپوساکشن اصلا روش مناسبی برای کاهش وزن نیست. البته برای کاهش تورم جیب روش بسیار خوبی است.}

^{اگر سیگار می‌کشید، 2 ماه قبل از جراحی باید سیگارتان را کنار بگذارید؛ زیرا سیگار کشیدن شانس بروز لخته‌های خونی را زیاد می‌کند. بعضی داروها مانند آسپرین و دیگر مسکن‌ها را هم باید پیش از عمل کنار بگذارید. البته لازم است در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.}

^{هنگام جراحی‌}

^{عمل لیپوساکشن با بیهوشی انجام می‌شود که بسته به میزان چربی که باید برداشته شود و نوع لیپوساکشنی که باید انجام شود، ممکن است به‌صورت بی‌حسی موضعی باشد یا بیهوشی عمومی داده شود.}

^{بعد از بی‌حسی یا بیهوشی با استفاده از یک دستگاه مکش که به یک وسیله فولاد زنگ نزن کوچک به نام کانولا وصل است، لیپوساکشن آغاز می‌شود. کانولا از طریق برش‌های کوچکی وارد نواحی چربی بین پوست و عضله می‌شود و با استفاده از پمپ مکش یا سرنگی بزرگ، چربی‌ها برداشته می‌شود. طول مدت کار به مقدار چربی‌ای که باید برداشته شود بستگی دارد.}

^{لیپوساکشن تکنیک‌های مختلفی دارد. در نوعی، جراح محلولی را درون چربی موردنظر که قرار است برداشته شود، تزریق می‌کند. محلول تزریقی باعث می‌شود جراح بتواند راحت‌تر چربی‌ها را بردارد. همچنین خونریزی فرد کمتر شده و بعد از آن درد بیمار هم کمتر خواهد بود.در روش دیگر از انرژی اولتراسوند استفاده می‌شود تا چربی به حالت مایع درآید و بعد از بدن خارج شود.}

^{پس از جراحی‌}

^{لیپوساکشن نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارد یا حداکثر مدت زمان بستری یک شب است. اگر عمل موفقیت‌آمیز باشد، دوران نقاهت کوتاه است و فرد پس از چند روز می‌تواند سر کار برود و تقریبا بعد از 2 هفته کاملا فعالیت‌های عادی خود را انجام دهد.}

^{برای فعالیت‌های ورزشی و سنگین باید چند هفته‌ای صبر کنید. پزشکان توصیه می‌کنند تا چند هفته پس از لیپوساکشن، از لباس‌های تنگ و چسبان استفاده کنید. بعد از لیپوساکشن ممکن است، تا مدتی درد، تورم و سوزش داشته باشید. نتیجه جراحی را به طور معمول باید یک ماه پس از لیپوساکشن ببینید.}

^{عوارض‌}

^{هیچ جراحی بدون عارضه‌ای وجود ندارد. لیپوساکشن مثل هر جراحی دیگری خطر مرگ هم دارد به این صورت که لخته‌های خون یا چربی ممکن است وارد رگ‌ها شود و پس از ورود به ریه، موجب مرگ‌ شود.}

^{میزان عوارض بعد از این عمل و حتی مدت دوران نقاهت و بهبودی پس از این عمل جراحی هم کاملا بستگی به میزان چربی که از بدن بیرون کشیده شده و محل جراحی دارد.}

¤ نویسنده:مریم

<sup>1- می‌گویند کسی که هر روز موهایش می‌ریزد، باید به متخصص پوست و مو مراجعه کند.

نه! هر ریزش موی روزانه‌ای غیرطبیعی نیست. برای این‌ که بدانید کدام ریزش مو طبیعی است و کدام غیرطبیعی، باید به 2 نکته توجه کنید: نکته اول این که عمر متوسط هر مو روی سر بنده یا شما 1000 روز است و نکته دوم این که، 100 هزار پیاز مو حالا کمی کمتر یا بیشتر روی سر هر یک از ما وجود دارد. حالا این 2 نکته را بگذارید کنار هم.</sup>

^{نتیجه چه می‌شود؟ بله، ریزش مو تا روزی 100 عدد هم غیرطبیعی نیست. کشیدن آرام یک دسته از موها روش ساده‌ای است برای تعیین طبیعی یا غیرطبیعی بودن ریزش مو. اگر با کشیدن حدود 100 تار مو مشروط بر این که طی 24 ساعت گذشته سرتان را شسته باشید بیش از 5 تار مو کنده شود، احتمالا دچار یک ریزش موی غیرطبیعی شده‌اید و باید به پزشک مراجعه کنید.}

^{2- برخی تصور می‌کنند سیگار هیچ تاثیری بر ریزش مو ندارد.}

^{دقیقا برعکس! سیگار یکی از شایع‌ترین علل ضعف مو و ریزش آن بویژه در آقایان است که منجر به تجمع چربی زائد در اطراف پیاز مو شده و راه رسیدن مواد غذایی به پیاز مو را مسدود می‌کند.}

^{3- محلول موضعی ماینوکسیدیل، یکی‌ دو ماهه اثر می‌کند و بخشی از موهای از دست رفته را بازمی‌گرداند.}

^{این دارو اگرچه نزد پزشکان، داروی نسبتا موثری تلقی می‌شود؛ اما شرط تاثیرش مصرف طولانی‌مدت (بلکه مصرف مادام‌العمر) است. تداوم مصرف این دارو آن‌قدر اهمیت دارد که پزشکان هشدار می‌دهند معمولا بین 3 تا 6 ماه پس از قطع این دارو، ریزش مو دوباره برمی‌گردد.}

^{ماینوکسیدیل منجر به ضخیم شدن موها و افزایش خونرسانی در ناحیه مورد مصرف ‌شده و به این ترتیب، باعث رشد و تقویت موها می‌شود.از این نکته هم نباید غافل شد که این دارو نقشی بیشتر از یک مکمل درمانی ندارد. درمان بیماری زمینه‌ای با تشخیص پزشک به همراه مراقبت صحیح از موی سر، بهترین و موثرترین درمان است.}

^{4- مراقبت از موهای پیوندشده بسیار سخت و طولانی‌مدت است؟}

^{خیر، موهای پیوند شده پس از گذشت 48 ساعت قابل شستشو بوده و پس از این مدت، حتی قابلیت شستشوی روزانه هم پیدا خواهد کرد. بخیه‌های ناحیه عمل را نیز معمولا پس از 10 تا 14 روز برمی‌دارند. 3 تا 5 ماه بعد، اغلب موهای پیوند شده شروع به رشد می‌کنند و تا آخر عمر نیز به رشدشان در همان اندازه طبیعی (نیم اینچ در ماه) ادامه می‌دهند. بهترین تراکم نیز یک سال پس از پیوند مو دیده می‌شود.}

^{محل عمل جراحی معمولا تا 9 روز قابل مشاهده است که طی این مدت، صدها دلمه نقطه‌ای شکل بر روی سر پدیدار می‌شوند اما پس از ریزش این دلمه‌ها، پوست سر کاملا طبیعی به نظر می‌رسد. پزشکان با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشرفته، حتی خط رویش مو را نیز با ظرافت مطلوبی بازسازی می‌کنند به نحوی که اصلا نمی‌شود تشخیص داد آیا این فرد مورد عمل قرار گرفته است یا نه. چشم‌اندازهای پیش‌روی پزشکان و بیماران نیز بسیار روشن‌تر از گذشته است.}

¤ نویسنده:مریم